Vice Versa maakt het smoelenboek van staatssecretaris Ben Knapen. Wie zijn belangrijk voor de staatssecretaris achter de schermen? Vice Versa doet elke week onderzoek naar deze mensen en zoekt uit wat hun invloed is op het ontwikkelingsbeleid van Knapen. Met deze week: stuurman Ed Kronenburg.

Wat weet de wereld van secretaris-generaal Ed Kronenburg? Weinig. Op papier is hij de hoogste ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Als hij in de openbaarheid treedt, is dat veelal om succesvol de schade te beperken voor zijn ministerie. We kennen hem dan ook van de Nederlandse vliegtuigcrash in Libië waar hij onder andere de negenjarige Ruben begeleidt. U weet wel, het jongentje uit Tilburg die de crash heeft overleefd en vervolgens is geïnterviewd door De Telegraaf. Kronenburg laat destijds weten dat hij het ‘kwalijk’ vindt dat journalisten Ruben hebben geïnterviewd via de telefoon.

“Diplomatenklasje”

CDA’er Jaap de Hoop Scheffer kent hem als zijn ondergeschikte en klasgenoot. Want De Hoop Scheffer heeft samen met Kronenburg in 1975 in het “diplomatenklasje” van Buitenlandse Zaken gezeten. Daarna volgt een glansrijke carrière waarin hij onder meer heeft gewerkt als kabinetschef voor Eurocommissaris en CDA’er Hans van den Broek en grootmeester van koningin Beatrix, een functie die vergelijkbaar is met zijn huidige functie op Buitenlandse Zaken.

Net als zijn vroegere werkgever Jaap de Hoop Scheffer doet Kronenburg aan hardlopen. In 1999 rent hij in New York zijn eerste marathon in respectievelijk 4 uur, 24 minuten en 38 seconden. Hierna volgen er nog tientallen marathons.

Als Jaap de Hoop Scheffer aantreedt als minister van Buitenlandse Zaken in 2002, dan werkt zijn vroegere klasgenoot al op het ministerie als directeur West- en Midden-Europa en plaatsvervangend directeur-generaal Europese samenwerking. Hij volgt zijn minister wanneer die wordt aangesteld als secretaris-generaal bij de NAVO. Hij wordt de belangrijkste adviseur en vertrouweling van De Hoop Scheffer als zijn kabinetschef.

Enorm hart

In 2007 wordt hij grootmeester van de koningin en veertien  maanden later neemt onder andere Maxime Verhagen hem aan als secretaris-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Kronenburg is terug bij het departement waar hij een lange geschiedenis mee heeft. Hij heeft inmiddels een enorm hart voor de zaak, na zoveel dienstjaren voor het departement. Maar naast Verhagen werkt hij ook voor PvdA’ers Bert Koenders en Frans Timmermans. Als secretaris-generaal geeft hij op papier leiding aan het ambtenarenapparaat. Hij is daarmee de belangrijkste man na de bewindsvoerders.

Minister Uri Rosenthal en staatssecretaris Ben Knapen worden in oktober 2010 de nieuwe kapiteins bij Buitenlandse Zaken.  Kronenburg behoudt zijn functie als stuurman op het departement. Als stuurman vaart hij de koers met zijn matrozen die zijn kapiteins willen.

Ben Knapen bezuinigt op ontwikkelingssamenwerking en Kronenburg geeft daar vooral intern vorm aan. De enorme bezuinigingen betekenen dat er minder mankracht nodig is. Hij kiest welke weg het ministerie intern bewandelt om de doelen van de staatssecretaris te halen.

Diplomatiek

Zijn stuurmanskunsten vallen in de categorie klassiek diplomatiek. Hij spreekt zijn medewerkers vooral één op één. En houdt niet zo van vergaderingen met meerdere mensen. Daarvoor zou hij naar verluidt te ongeduldig zijn. Kenners prijzen zijn besluitvaardigheid.

De politieke voorkeur van Kronenburg is een raadsel. Het CDA ligt voor de hand gezien zijn voorgaande bazen, alleen daar houden de feitelijke aanwijzingen op. Peter van Lieshout heeft hem geïnterviewd voor het WRR-rapport “Minder pretentie, meer ambitie”, maar de visie die hij daar heeft uitgedragen heeft Vice Versa niet kunnen achterhalen.

Ed zorgt dat het ministerie de koers vaart van zijn kapiteins. Inhoudelijk weet hij veel over Europa. Met ontwikkelingssamenwerking heeft hij weinig te maken gehad in zijn vorige functies. Het is dan ook zeer aannemelijk dat hij zich niet inhoudelijk bezighoudt met het ontwikkelingsbeleid van Knapen. Daarom stuurman Ed Kronenburg.