Dat de VN en andere internationale organisaties en westerse overheden de wereld hebben ingedeeld in ontwikkelings- en ontwikkelde landen is een schande, stelt Frank van der Linde in zijn nieuwe bijdrage. ‘Lang hebben ngo’s zich daar nauwelijks tegen verzet. Maar nu de onderontwikkeldheid van Nederland pijnlijk naar boven komt, moeten Nederlandse ngo’s zich ook krachtig gaan verzetten tegen deze terminologie.’

Nederlandse ngo’s moeten Nederland en andere westerse landen gaan behandelen als ontwikkelingslanden. Ons land staat een duurzame en rechtvaardige wereld in de weg omdat het geen haast maakt met het creëren van een zogeheten level playing field. Net zoals de Nederlandse ngo’s een landenprofiel hebben gemaakt van niet-westerse ontwikkelingslanden, moeten ze dat ook doen voor het ontwikkelingsland Nederland en andere westerse ontwikkelingslanden. Tevens moet er een actieplan worden gemaakt met bijbehorend budget hoe Nederland verder te ontwikkelen.

Gelukkig zijn er al veel ngo’s bezig met de problemen in Nederland die een duurzame en rechtvaardige wereld in de weg staan. Maar dit gebeurt niet vanuit het uitgangspunt dat Nederland een ontwikkelingsland is. Hierdoor kijken ngo’s verkeerd of op z’n minst bevooroordeeld naar Nederland en andere westerse ontwikkelingslanden. Tevens wordt geen afweging gemaakt waar het geld het beste besteed kan worden, ‘hier’ of ‘daar’. Door een vergelijkend onderzoek te doen naar de effectiviteit van hulp die hier besteed wordt om bijvoorbeeld ‘fout’ beleid weggelobbyd te krijgen versus hetzelfde bedrag te besteden in arme landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika, kan een betere afweging worden gemaakt.

Ontwikkelde landen versus ontwikkelingslanden

Dat Nederland zichzelf ooit als een ontwikkeld land is gaan zien, was altijd al misplaatst en arrogant. En over wat voor ontwikkeling hebben we het dan? Economische ontwikkeling? Welvaart? Welzijn? Geestelijke ontwikkeling? Gelukkig zijn? Volgens mij kunnen wij nog een boel leren van de niet-westerse ontwikkelingslanden.

Dat de VN en andere internationale organisaties en westerse overheden de wereld hebben ingedeeld in ontwikkelings- en ontwikkelde landen, is een schande. Lang hebben ngo’s zich daar nauwelijks tegen verzet. Maar nu de onderontwikkeldheid van Nederland (en andere westerse landen) pijnlijk naar boven komt, moeten Nederlandse ngo’s zich ook krachtig gaan verzetten tegen deze terminologie. Nederlandse ngo’s kunnen het goede voorbeeld geven door vanaf heden over Nederland als ontwikkelingsland te spreken.

Strenge regels voor in Nederland gevestigde multinationals

Een van de belangrijkste beleidswijzigingen die de Nederlandse overheid moet invoeren om Nederland verder te ontwikkelen, is dat zij duidelijke regels moet stellen aan in Nederland gevestigde multinationals. Zij behoren ethisch zaken te doen overal ter wereld. Kortom, geen ambtenaren omkopen, geen belasting ontduiken, geen milieuvervuiling veroorzaken, geen kinderarbeid etc. En, uiteraard, geen zaken doen met toeleveranciers die daar niet aan kunnen voldoen.

De Nederlandse overheid zal zich verdedigen met het argument dat dit alleen kan in internationaal verband. Daarin heeft zij een punt. Maar wat de Nederlandse overheid wél kan doen, is eisen stellen aan alle bedrijven die hun producten verkopen op de Nederlandse markt. Alle producten die in Nederland worden verkocht, zowel door Nederlandse als door buitenlandse bedrijven, moeten zonder kinderarbeid worden geproduceerd, mogen het milieu niet vervuilen etc. Door deze eisen te stellen aan zowel Nederlandse als buitenlandse bedrijven en de eisen alleen te stellen aan producten die in Nederland worden verkocht, blijft het level playing field binnen Nederland én in het buitenland voor Nederlandse multinationals gewoon bestaan.

Nettowinst

Wellicht dat alle producten die in Nederland verkocht worden iets duurder worden. Ik betwijfel dat overigens omdat momenteel de meeste duurzame producten met name duurder zijn door gebrek aan schaalgrootte. Indien een eventuele prijsstijging politiek niet te verkopen is, kan de Nederlandse overheid het koopkrachtverlies compenseren. Deze extra kosten kunnen eventueel gekort worden op het OS budget (liever niet uiteraard). Ik durf namelijk de bewering aan dat er gemiddeld nettowinst is voor arme mensen als de Nederlandse overheid serieus in Nederland gevestigde bedrijven aanpakt wanneer ze niet voldoen aan de nieuwe wetgeving.

Niet zozeer door het directe effect (Nederland is en blijft klein), maar door het indirecte effect, namelijk de cultuurverandering die dit bij multinationals teweegbrengt en de invloed die dat heeft op de gehele organisatie. Tevens zullen andere landen volgen. Als Nederland het namelijk kan, valt het argument weg voor andere landen dat het niet kan. De Nederlandse overheid zal zich ook verdedigen tegen zo’n maatregel met als argument dat dit niet mag van Europa, de WTO etc. Maar de Nederlandse overheid heeft hier nog nooit serieus onderzoek naar gedaan. Daaruit blijkt de onwil om in deze richting te bewegen.

De rol van Nederlandse ngo’s

Nederlandse ngo’s moeten stevig inzetten op dit soort veranderingen in Nederland met als doel het weghalen van obstakels die een duurzame rechtvaardige wereld in de weg staan. Het Nederlandse publiek moet eerlijk, integraal en stevig worden voorgelicht over fout Nederlands beleid. Tevens moet de Nederlandse overheid hard en lang onder druk worden gezet om  bovenstaande beleidswijzigingen doorgevoerd te krijgen.

Indien het gehele budget van de gezamenlijke ngo’s hieraan opgaat, zou daar de voorkeur naar moeten uitgaan. Naast dat arme mensen daar gemiddeld waarschijnlijk meer aan hebben, is het ook gewoon arrogant om andere landen te vertellen hoe ze zich moeten ontwikkelen als je niet fors inzet op het aanpakken van de Nederlandse problemen die een duurzame en rechtvaardige wereld in de weg staan.

Frank van der Linde (1968) is vaste schrijver van Vice Versa Online. Frank was Executive Director van Fairfood International tot 31 juli dit jaar. Onder zijn leiding groeide Fairfood uit tot een internationale organisatie met 7 kantoren op 5 continenten. Tevens laat hij Fairfood achter met een goede financiële basis. Zo wist hij dit jaar nog een extra subsidie los te peuteren van 1 miljoen euro bij de Nationale Postcode Loterij. Voorheen werkte Frank bij Amnesty International en Fairtrade Original. Hij komt uit het bedrijfsleven waar hij jarenlang als management consultant werkzaam was. Frank oriënteert zich momenteel op zijn vervolg stap.