Als er al een klein sprankje hoop was dat de aanvragen voor de Subsidiefaculteit Burgerschap en Ontwikkelingssamenwerking (SBOS) die voor 1 september ingediend zouden worden, toch nog opengesteld mochten worden ondanks de opschorting van de Subsidiefaculteit, dan is deze met de Kamerbrief van vandaag de grond in geboord. Dat wordt duidelijk in het antwoord van Knapen op Kamervragen van Tweede Kamerleden Sjoera Dikkers (PvdA) en Wassila Hachchi (D66). Ook gaf Knapen antwoord op de Kamervragen van Kathleen Ferrier (CDA).

Met het besluit van de staatssecretaris zien tientallen organisaties hun aanvragen, waar ze reeds mee bezig waren, in rook opgaan. Volgens Knapen bestond er echter geen budgettaire ruimte de aanvragen nog open te stellen.

De Kamervragen waren het gevolg van het besluit van Knapen op 5 augustus om geen subsidies meer te verlenen aan SBOS.

Naar de oorspronkelijke plannen van het kabinet zou SBOS tot en met december 2011 een bedrag van maximaal 32,3 miljoen euro te besteden hebben voor programma’s en projecten. Volgens berekening van Vice Versa heeft SBOS hiervan in de eerste drie subsidierondes ongeveer 27 miljoen euro toegezegd. Dat houdt in dat er voor 2011 nog zo’n 5 miljoen euro beschikbaar zou zijn voor nieuwe kandidaten. Het besluit van Knapen, wat vrij onverwacht en midden in de subsidieaanvraag kwam, riep bij de Kamerleden verscheidene vragen op. Hoofdpunten van deze vragen waren het precieze bedrag wat met dit besluit wordt bezuinigd en het verzoek om een inhoudelijke onderbouwing van het besluit van de Staatssecretaris. Bovendien vroegen de Kamerleden om een reactie te geven op het feit dat het besluit midden in de subsidieaanvraag viel en daarmee voor organisaties ‘verloren moeite’  betekent.

Uitkomsten Kamervragen

Knapen geeft aan dat het onjuist is dat er voor 2011 nog 5 miljoen euro beschikbaar is. Vanwege de noodzaak tot bezuinigingen is het oorspronkelijke subsidieplafond voor de periode tot eind 2011 verlaagd van 32 naar 27 miljoen euro. Voor dit verlaagde bedrag zijn reeds subsidiebeschikkingen verzonden, deze bestrijken de periode tot en met 2014. Pikant detail is dat het besluit onder meer een gevolg is van de motie van Arjan El Fassed die in december 2010 werd aangenomen:  deze motie stelde voor vijf miljoen euro te bezuinigen op mondiaal burgerschap in ruil voor mensenrechten.

In 2010 was een bedrag van 19 miljoen euro op kasbasis beschikbaar, voor zowel de subsidiefaciliteit als het beheer van het programma. Voor 2011 is dit bedrag terug gebracht naar 13 miljoen euro en voor 2012 tot 6 miljoen euro. Dat betekent dat er voor deze jaren dus respectievelijk 6 miljoen en 13 miljoen wordt bezuinigd.

Op het verzoek om zijn besluit inhoudelijk te onderbouwen reageert de Staatssecretaris als volgt: ‘De teruggang in het OS-budget dwingt tot het maken van keuzes. Gezien de stand van zaken tot nu toe in het kader van SBOS aangegane verplichtingen (27 miljoen euro to en met 2014) en met de inzet van de stevig vernieuwde NCDO wordt er, ondanks de bezuiniging, substantieel invulling gegeven aan de bevordering van burgerschap in relatie tot internationale samenwerking.’

Ten slotte reageert Knapen op de stelling van wetenschapper en draagvlakdeskundige Lau Schulpen (‘…dat het besluit wel rauw op het dak valt zo midden in de subsidieaanvraag’) met het feit dat er nooit garanties voor een succesvolle subsidie aanvraag zijn. Van ‘verloren moeite’ kan daarom dus niet gesproken worden. Wel kan de Staatssecretaris zich voorstellen dat de opschorting voor organisaties die van plan waren een aanvraag in te dienen als teleurstellend wordt ervaren.

Alle antwoorden van Ben Knapen op de Kamervragen zijn terug te lezen op: