Iedere vrijdagmiddag bespreekt hoofdredacteur Marc Broere actuele ontwikkelingen in de sector. Met vandaag aandacht voor bondscoach Bert van Marwijk die tijdens de recente trip van het Nederlandse elftal naar Latijns-Amerika opnieuw liet zien een echte wereldburger te zijn. Hoog tijd om hem in te zetten als ambassadeur voor de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking.

Vandaag wil ik het graag hebben over Bert van Marwijk, bondscoach van het Nederlandse voetbalelftal. Ik hoop dat hij de komende jaren een belangrijke rol gaat spelen in het debat over de toekomst van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking.

OS heeft ambassadeurs nodig
Ik las vorig jaar in het jaarboek van Partos, de brancheorganisatie van de OS-sector, dat het goed zou zijn als de ontwikkelingssamenwerking in Nederland een echt goede ambassadeur zou hebben, een boegbeeld.

Gelukkig zien we mensen als Marco Borsato, Katja Schuurman of Clarence Seedorf heel actief zijn. Daar heb ik veel respect voor, maar het is meestal gerelateerd aan één organisatie of een eigen stichting. Vroeger had Ruud Gullit misschien wel iets van een meer algemene ambassadeur voor ontwikkelingssamenwerking. Ik herinner me een interview dat ik in 2004 met hem had en waarin hij toen vertelde over Nelson Mandela, de maatschappelijke betrokkenheid van voetballers en de indruk die arme mensen op hem maakte. ‘Arme mensen zijn vaak heel inventief en zeker niet zielig’, vertelde hij me toen. ‘Ze komen tot hele creatieve dingen om te kunnen overleven en weten hun hoofd op een knappe manier boven wat er te houden. Hun probleem is dat ze vaak geen eerlijke kans hebben gekregen, en toch houden ze hun hoofd boven water. Dat vind ik een vorm van intelligentie.’

Inmiddels lijkt me Ruud Gullit allang niet meer de meest perfecte ambassadeur voor ontwikkelingssamenwerking. Zijn echtgenote is zo’n beetje de personificatie van winkelen in de PC Hooftstraat geworden en zelf was hij tot twee weken geleden trainer van Terek Grozny uit Tsjetsjenië, de club die onder leiding staat van de omstreden president Ramzan Kadyrov van het land. Sprak hij vroeger nog over mensenrechten, tijdens de aanstelling bij zijn laatste club zei Gullit dat hij ‘alleen voor het voetbal en niet om de politiek’ naar Tsjetsjenië was gegaan.

Wars van kapsones
Nee, geef me dan Bert van Marwijk maar. Hij is iemand die wars van kapsones is en liefst met z’n oude vrienden in het dorpscafé van zijn woonplaats Meersen zit.  Ik kan me niet voorstellen dat Limburgers in zijn aanwezigheid durven zeggen dat ze op de PVV stemmen.

En hij is onze nationale bondscoach, een man die boven alle partijen staat. Als Van Marwijk zijn mond open doet over welk onderwerp dan ook, dan heeft hij een luisterend oor.

U zult zich ondertussen misschien afvragen wat dit nu allemaal met ontwikkelingssamenwerking te maken heeft. Welnu, telkens als Bert van Marwijk in een ontwikkelingsland is dan maakt hij grote indruk op me. Het Nederlands elftal stal vorig jaar de harten van de Zuid-Afrikaanse bevolking tijdens het WK door als enig team naar Robbeneiland te gaan –waar Nelson Mandela gevangen had gezeten- en een van de armste wijken van Johannesburg te bezoeken. Dit was een initiatief van Bert van Marwijk. Tegen deze spontane actie kon geen enkele gesubsidieerde voorlichtings-of bewustwordingsactiviteit tegenop, zoals de Derde Helft (NCDO), en ook geen enkel journalistiek project als Twentyten (World Press Photo, freevoice, lokaalmondiaal). Als er al nieuwe Nederlanders tijdens het WK betrokken zijn geraakt bij Afrika, dan komt dat door Bert van Marwijk.

Echte wereldburger
Enkele weken geleden was het Nederlands elftal in Latijns-Amerika en speelde het oefenwedstrijden in Brazilië en Uruguay. Hoewel vooral het bezoek van een aantal spelers aan een nachtclub de media haalde, maakte de bondscoach opnieuw grote indruk op me.

In een interview met het blad Voetbal International sprak Van Marwijk over sloppenwijken en hoe armoede –eerst in Zuid-Afrika en nu weer in Brazilië- hem aan het denken heeft gezet.

Aangezien Voetbal International per nummer een bereik heeft van ongeveer een miljoen mensen, hebben dit soort interviews invloed als het om de meningsvorming van Nederlanders op het terrein van ontwikkeling gaat.

De bondscoach is iemand die nadenkt over wat hij ziet. Hij is een echte wereldburger. In een tijd dat ontwikkelingssamenwerking en mondiale solidariteit onder druk staat, en steeds meer Nederlanders op een naargeestige wijze niet meer naar buiten maar naar binnen kijken, zijn mensen als Bert van Marwijk zo ontzettend belangrijk.

Pinch-hitter
Ik zou hem wel eens bij Pauw&Witteman als gast willen zien in een uitzending waar toevallig ook premier Mark Rutte zit die met een glimlach op zijn gezicht uitlegt waarom het goed is dat er op ontwikkelingssamenwerking verder wordt bezuinigd. En dan eens horen hoe Bert van Marwijk op sympathieke wijze ingrijpt: ‘Ho meneer de premier, wacht u eens even.’

Ik hoop dat Bert van Marwijk tot onze ambassadeur van de ontwikkelingssamenwerking zal uitgroeien. Hij is de man waar Partos naar op zoek was.

Nu dit kabinet telkens maar verder hakt in de ontwikkelingssamenwerking en de verwachting is dat 2012 echt een rampjaar gaat worden als het gaat om bezuinigingen op de sector, en er bovendien bijna niemand meer is die het publiekelijk opneemt voor ontwikkelingssamenwerking, zou Bert van Marwijk de ideale pinch-hitter zijn om deze wedstrijd in blessuretijd nog in het voordeel van de Nederlanders die nog wél over de grenzen heenkijken te beslissen.