Wiet Janssen ergert zich soms aan mensen op de Vice Versa site die beweringen doen die ze niet met feiten onderbouwen of met onjuiste feiten.  De wetenschapper zet een aantal voorbeelden op een rij en roept andere auteurs op zorgvuldiger te zijn. En hij voegt een interessante lijst van bronnen toe.

De meeste discussies op Vice Versa zijn zonder twijfel erg interessant. De auteurs hebben bijna altijd veel kennis van hun onderwerp, vaak gebaseerd op jarenlange ervaring. Maar soms wordt er ook in het wilde weg van alles beweerd waarbij het onduidelijk is waarop die uitspraken gebaseerd zijn. Terwijl het vaak helemaal niet zo moeilijk is om een betrouwbare bron te vinden waarin de bewering kan worden geverifieerd. Dat voorkomt een hoop zinloos heen-en-weer gepraat en wederzijdse irritaties. En de discussie wordt er een stuk interessanter door.

Twee voorbeelden

‘Nederland is de werelds 2^e exporteur van landbouwproducten, daarmee vegen we de Afrikaanse boeren van de kaart’, beweerde Manon Stravens in haar artikel van 28 februari op de Vice Versa site. Maar ze vertelde er niet bij waarop ze die conclusie baseerde. Het was ook niet duidelijk wie ‘we’ precies waren. Afrika importeert inderdaad grote hoeveelheden voedsel, al tientallen jaren, en dat betreft vooral granen. Als Stravens met ‘we’ Nederland bedoelde, dan klopt haar bewering niet, want Nederland exporteert geen granen. Het importeert die juist, ze worden vooral gebruikt als veevoer.

In een andere discussie, die over de reactie van het kabinet over het WRR rapport (februari-maart dit jaar), stelde Paul Hassing dat in die reactie niet duidelijk werd gemaakt wat ‘mondiale publieke goederen’ nu precies waren. Maar dat stond in datzelfde WRR rapport keurig beschreven. Vervolgens beweerde hij verontwaardigd dat er geen enkele reden was om water een ‘mondiaal publiek goed’ te noemen. Blijkbaar nam hij aan dat dat in het WRR rapport werd beweerd. Maar dat staat nóg in het WRR rapport, nóg  ergens anders. Ook meende hij dat het er niet naar uitzag dat in Afrika de honger zou toenemen, omdat de voedselprijzen helemaal niet zo hoog waren. Op de website van de FAO kon je echter zien dat ze op dat moment alle records braken.

Beleefdheid

Wat ik met deze voorbeelden wil aangeven is dat je niet tot een goede, inhoudelijke discussie kunt komen als een van de discussiepartners dingen beweert, alleen maar omdat hij of zij denkt dat het best wel eens zo zou kunnen zijn. Als er dan verder geen bronnen of argumenten worden gegeven kunnen andere deelnemers aan de discussie niet weten of zo’n bewering wel klopt. Dan moeten die op zoek gaan naar bronnen waaruit blijkt of de bewering juist is, en dat is een hoop gedoe. Alleen al uit beleefdheid zou dus degene van wie de bewering komt de moeite moeten nemen om na te gaan of die wel deugt. Je moet je gesprekspartner niet opzadelen met de verificatie.

Irritaties

Ook kunnen onjuiste uitspraken de sfeer in de discussie verstoren. Als Paul Hassing zegt dat de voedselprijzen helemaal niet zo hoog zijn, en het blijkt dat ze het wel zijn, kan ik niet veel anders dan zeggen dat het niet klopt wat hij beweert. Met de titel van de bron en de url van de website erbij. Niemand vindt het leuk om openlijk te horen te krijgen dat een betrouwbare bron tegenspreekt wat je net hebt beweerd. Voor je het weet krijg je irritaties.

Bovendien leidt zulk geharrewar af van de inhoud van de discussie. In het debat met Hassing ging het op een gegeven moment al lang niet meer over de reactie van het kabinet op het WRR rapport, maar waren we elkaar aan het uitleggen waarom de ander ongelijk had. Vruchtbare nieuwe inzichten levert dat meestal niet op.

Onderbouwen met bronnen

Ik wil daarom iedereen oproepen om in discussies op Vice Versa essentiële uitspraken zoveel mogelijk te onderbouwen met bronnen. Als het gaat over opvattingen over iets of iemand is dat natuurlijk niet nodig en ook vaak niet mogelijk. De één kan vinden dat de teloorgang van de traditionele cultuur van de amazone-indianen betreurenswaardig is, terwijl de ander vindt dat dat nu eenmaal onvermijdelijk is, en dat wij toch ook niet meer in klederdracht lopen. Het is maar net wat je belangrijk vindt. Maar als iemand bijvoorbeeld stelt dat dankzij een betere gezondheidszorg in land X de mensen daar nu aanzienlijk gezonder zijn dan eerst, dan wil ik graag de bron weten waar dat uit blijkt (een WHO-rapport b.v., graag met de pagina erbij).

Hieronder heb ik een aantal gemakkelijk te vinden bronnen genoteerd waarin al een heleboel informatie te vinden is. De gegevens zijn allemaal gratis te raadplegen en/of te downloaden. Voor andere interessante bronnen houd ik me aanbevolen.