Een delegatie van de SP is deze week in Kenia om ontwikkelingsprojecten te bezoeken. Hun weblogs kunt u volgen op deze site. Riekje Camara verbaast zich hoe weinig oog het Nederlandse beleid heeft voor de diversiteit in Afrika. Kenia blijft gelukkig op het landenlijstje staan, maar wat doet dit nieuwe beleid voor haar inwoners?

Door Riekje Camara

Als mensen horen dat ik naar Afrika ga, is de reactie veelal “oh, dat land wil ik ook graag nog eens bezoeken”. Ik kan er vaak om lachen, maar het beeld als ware het één land in plaats van 53, is helaas illustratief voor het imago dat Afrika heeft.

Potentie en tegenstellingen

Het continent is me niet onbekend en ik heb inmiddels al heel wat landen gezien. Maar de diversiteit wordt ook mij deze week opnieuw ingewreven. Kenia had ik nog nooit bezocht. Het is een land met een enorme potentie, maar ook enorme tegenstellingen. Gastheer van diverse vluchtelingenkampen waar mensen leven in een hut van een paar takken en een stuk plastic. Maar ook een florerende ICT-sector en hoogst geavanceerde bloemenkwekerijen. Sloppenwijken waar families met 5 kinderen op zes vierkante meter moeten wonen als ook vijfsterren hotels die niet onder doen voor hun Westerse evenknie. Analfabetisme maar ook zéér goed opgeleide mensen; de lijst lijkt schier oneindig.

Kenia blijft op het nieuwe landenlijstje van de regering staan. De gedachte is dat het land regionaal zo’n belangrijke rol speelt dat de meerwaarde van de hulp naar verwachting groot zal zijn. Met instabiele buren als Somalie en Sudan mag je hopen dat Kenia als een relatief stabiele buffer de onrust in de regio enigszins beperkt. En met één van de belangrijkste havens in de regio en kansrijke sectoren als bloemen en thee mag je hopen dat Kenia de rest van de regio opstoot in de vaart der volkeren. Veiligheid en economische ontwikkeling als belangrijkste thema’s, het klinkt allemaal heel logisch.

Maar wat verandert dit voor de familie van de 12-jarige Pacific die we hebben bezocht in de sloppenwijk Kibera? Wat betekent het voor haar dat de Nederlandse regering zegt dat we onze hulp aan haar opleiding maar moeten stoppen? Dat zij net zoals haar broertjes nu al doen, de hele dag plastic moet gaan verzamelen? Of dat haar hetzelfde lot beschoren is als de twee meiden die we spraken bij het inloopcentrum voor prostituées? En wat betekent het voor haar en haar broertjes dat onze regering zegt dat als zij een longontsteking of diarree krijgen, dit niet langer onze zorg is omdat we “alleen nog maar investeren in seksuele en reproductieve gezondheid en  rechten”? Longontsteking veroorzaakt jaarlijks ongeveer 2 miljoen doden onder kinderen. Dat is ruim 20 procent van alle gevallen van kindersterfte, meer dan aids, malaria en mazelen samen. Diarree is goed voor 17 procent van de kindersterfte.

Kant-en-klaar recept

Zo beschouwd is de zogenaamde focusbrief van de regering in feite niets anders dan een ordinaire snoeibrief. Snoeien in alles wat een land tot een potentieel succes kan maken. Snoeien in alles wat nodig is om economische ontwikkeling te bewerkstelligen en daarmee veiligheid te bevorderen. De jongens die we bezochten bij Virtual City zijn hier het beste bewijs van. Zonder goede opleiding en zonder goede gezondheidsvoorzieningen waren zij niet waar zij nu staan; aan het hoofd van een succesvol IT-bedrijf.

Ook de Nederlandse regering lijkt Afrika te beschouwen als één land door ondanks kunstmatige landenlijstjes voor iedereen hetzelfde recept van enkele thema’s te presenteren. Een land waar je alleen door middel van hulp aan economische ontwikkeling resultaten kan krijgen. Maar ja, als dit waar was, dan was dat natuurlijk al lang al gebeurd. Is het niet juist het ‘kant en klare recept’ zoals bijvoorbeeld ook de internationale financiele instellingen voorschreven dat zo slecht heeft uitgepakt al die decennia? Het geen oog hebben voor de verscheidenheid en de verschillende behoeften wat de ontwikkeling doet staken? En zijn het niet de geopolitieke en economische belangen in het ontwikkelingsbeleid van donoren die zo funest zijn geweest al die jaren?

Het is deprimerend dat ieder nieuw kabinet denkt het wiel opnieuw uit te moeten vinden en haar beleid presenteert als een panacee. Misschien had Knapen beter eerst eens een tour d’Afrique kunnen maken voor hij begon met schrijven…