Afgelopen woensdag beraadde de Tweede Kamer in een algemeen overleg zich over de gang van zaken bij de SNV.  Niet alleen het optreden van de SNV, maar ook het optreden van de staatssecretaris werd flink in twijfel getrokken.

Een belangrijke vraag tijdens het debat was waarom alleen directeur Dirk Elsen en voorzitter Lodewijk de Waal zijn opgestapt. Staatssecretaris Knapen antwoorde: ‘Ik ga niet op hun stoel zitten’ , waarbij hij bedoelde geen zeggenschap te hebben over het intern bestuur. Van drie van de vier leden loopt binnenkort hun termijn af, zei hij. De nieuwe voorzitter zal een nieuw beleid gaan voeren en hier de nieuwe en zittende leden over inlichten. De zittende leden zullen in dit proces voor continuïteit zorgen.

Rondje Kamerleden

De andere Kamerleden namen hier geen genoegen mee. Hoewel ze allen (op PVV’ er Driessen na) de missie van SNV niet ter discussie wilden stellen, waren ze het eens dat er grondige verandering moet plaatsvinden. Ewout Irrgang van de SP vond dat SNV schoon schip moet maken. Alleen zo kan het imago hersteld worden en zou SNV kunnen laten zien dat ze de overheidssubsidie waardig is. Dit moet volgens hem gebeuren door het opstappen van de gehele Raad van Toezicht. Hij noemde het de  ‘SNV affaire’: ‘ Ik neem het de leiding van SNV kwalijk dat ze het imago van de ontwikkelingssamenwerking door het slijk heeft gehaald.’

Tweede Kamerlid Klaas Dijkhoff (VVD) wilde zich niet bemoeien met het wel of niet aftreden van de Raad, hij was het vertrouwen al kwijt: ‘ Wij willen dat de staatssecretaris kijkt naar wat er juridisch mogelijk is om de subsidie tussentijds te beëindigen.’

Verontwaardiging

Het Ernst & Young rapport werd uitvoerig besproken. In opdracht van de staatssecretaris heeft het consultancybureau onderzoek gedaan naar de juistheid van de beschuldigingen in de media aan het adres van SNV. De conclusies uit het rapport waren mild.

Geen enkel Kamerlid was te spreken over het rapport. De meningen varieerden weinig: van broddelwerk (Irrgang, SP), tot zeer beperkt (Hachchi, D66), en kleuterschoolonderzoek (Driessen, PVV). De staatssecretaris antwoordde dat de opdracht voor Ernst & Young nooit de intentie had van een diepgaand onderzoek naar het functioneren van de SNV. Tweede Kamerlid Sjoera Dikkers (PvdA) was teleurgesteld. Ze vond de vraagstelling van het onderzoek wel erg nauw geformuleerd. Ook vond ze het erg vreemd dat er geen alarmbellen rinkelden bij de staatssecretaris na de conclusies van het rapport: toen bleek dat het common practice was om huursubsidie te geven en te betalen.

De verontwaardiging nam toe toen bleek, na een vraag van Driessen, dat de directeur een gouden handdruk krijgt. Dijkhoff reageerde verontwaardigd en haalde het persbericht erbij: ‘ Hij was toch zelf heldhaftig opgestapt?’ Maar wat bleek: Elsen is met wederzijdse instemming opgestapt en dan gelden andere juridische regels. Hij krijgt dus alsnog 11,5 maand salaris wat neerkomt op 134.600 euro. Als hij niet met wederzijdse instemming was opgestapt, was de zaak voor de rechter gekomen was het bedrag hoger geweest, stelde Knapen. Bovendien gaat het om een gereduceerd salaris.

Stand van zaken

Knapen was wel gealarmeerd door de toonzetting en woordkeuze van de werknemers en consultants in het Enst & Young rapport: ‘ Het alarmeerde me dat ze de cultuurbeleving hebben van een privaat consultants. Want in de praktijk is de SNV voor 82% afhankelijk van overheidssubsidie. De SNV zal daarom flink moeten versoberen.’

Na vraag van Tweede Kamerlid Kathleen Ferrier (CDA) over hoe deze versobering in zijn werk zal gaan, verwees de staatssecretaris naar de gedragscode van integriteit die nu wordt opgesteld. Deze zal uiterlijk in juni naar de Kamer gestuurd worden. De staatssecretaris onderstreepte dat de overgang naar een private organisatie snel genomen moet worden en andere inkomstenbronnen meer groter moeten worden. Maar een tussentijdse beëindiging noemde de staatssecretaris moreel en juridisch onverantwoord, omdat de organisatie wereldwijd op allerlei terreinen goed werk levert.

De plannen van de staatssecretaris even op een rij. De SNV heeft nu een subsidieregeling lopen van 800 miljoen euro voor de periode 2006-2015. In 2012 is een moment van tussentijdse evaluatie gepland waarin besloten kan worden het bedrag te eventueel te verlagen. Het is duidelijk dat dit ter discussie zal staan. Verder heeft hij nadrukkelijk gesteld dat de SNV onder de meldingsplicht op korte termijn alle onregelmatigheden moet melden over de periode 2007-2010.

Knapen zegde toe voor eind mei of juni de nieuwe gedragscode voor integriteit op te stellen en naar de Kamer te sturen. Verder zegde hij toe in de komende IOB evaluatie een ruimte op te nemen voor de partners van SNV over hun visie op het functioneren van de organisatie. Dit na een vraag van Dikkers. En ten derde kan de Kamer in het najaar een brief verwachten over het functioneren van de nieuwe directie. Wordt vervolgd.