Michel Groenenstijn, oprichter  van Be-More,  betoogde al eerder op deze site dat de bezuinigingen juist kansen bieden aan ontwikkelingsorganisaties. In zijn tweede bijdrage gaat hij daar verder op in. ‘Beste sector, u laat een kans onbenut. Het moment waarop je door bezuinigingen wordt gedwongen te veranderen, is er één om met beide handen aan te grijpen. Zet de deur open, ga naar buiten. Zoek de zwermen op en boei ze met uw verhaal.’

Estland werd ruim twee jaar geleden in één dag schoongemaakt. Duizenden vrijwilligers ruimden al het zwerfafval in het bosrijke land op. Binnen vijf uur. Voor € 50.000. Hetzelfde resultaat zou de overheid drie jaar en € 22 miljoen hebben gekost.

In Nijmegen opende eerder dit jaar co-werkplek de Waarmakerij haar deuren. Niet voor de opgestelde begroting van enkele tonnen, maar zonder budget. Binnen een maand waren de plannen een feit; nu werken er dagelijks tientallen mensen. Bovendien wordt de Waarmakerij zonder geld draaiende gehouden.

Het zijn voorbeelden van een nieuwe trend. Een trend waar de ontwikkelingsector sector van kan leren, en die kan inspireren tot een geheel nieuwe aanpak.

Vernieuwers
Er is namelijk iets gaande, op het gebied van werk. Niet alleen in Nederland, maar ook ver daarbuiten. Op verschillende momenten en op verschillende plekken komen groepen mensen samen. Het zijn vernieuwers, sprekers, denkers en pioniers. Alleen werkende zelfstandig professionals, of voorlopers in organisaties. Ze zijn te vinden bij Seats2Meet, op het podium bij Stand Up Inspiration, bij UZ, in het bos bij het Natural Networking Festival, op het 1%EVENT, in de Waarmakerij en meer van dat soort plekken.

Het zijn mensen met een uiteenlopende achtergrond, die één ding gemeen hebben. Hun werk is hun passie. Ze doen niet wat ze moeten doen, maar houden zich bezig met wat ze echt leuk vinden. Vaak werken ze maar een deel van hun tijd voor geld, de rest vullen ze in met waar ze warm van worden.

Zwermgedrag

Ze vertonen zwermgedrag: als een zwerm vogels groepen ze samen rondom een bepaalde uitdaging, om hier samen aan te werken. In steeds wisselende samenstelling en op wisselende plekken, en slechts zo lang bij elkaar als nodig is. Hoe onbetrouwbaar en chaotisch het ook klinkt, juist in die zwerm zit de kracht. Er binnen is veel meer ervaring met verschillende omgevingen, uitdagingen en samenwerkingen aanwezig dan in een traditionele, vaste groep. Het kader waarin wordt gedacht, het netwerk en de bagage die binnen handbereik liggen, zijn gigantisch.

Zet een groep pioniers en vernieuwers bij elkaar en voer ze met een vraagstuk, een uitdaging. Hoe je als sector of organisatie hetzelfde kan bereiken met maar 80, 70 of 60% van je budget. Hoe je duurzaam ondernemerschap kan introduceren hier of in het Zuiden. Hoe je sociale overwaarde – wat we met z’n allen teveel hebben maar dat op de verkeerde plek waardeloos ligt te zijn – kan inzetten om het nu ontstane gat te vullen.

Gretig inspelen

Het is een trend die in andere sectoren allang wordt herkend en waar gretig op wordt ingespeeld. De overheid, grote bedrijven en slimme ondernemers zien de kansen en zetten de zwerm in voor hun uitdaging of idee. Met crowdsourcing, co-creation en open spaces. En dat het werkt wordt keer op keer weer bewezen. De eerder genoemde voorbeelden zijn er maar een paar in een lange reeks, waar ook een OS-initiatief als Ushahidi een plek heeft.

Naast ‘het is gelukt’ hebben ze nog iets gemeen: het zijn stuk voor stuk prachtige verhalen, die inspireren om ook andere uitdagingen op deze manier aan te pakken. En wie wordt er niet warm van het verhaal van onze ontwikkelingssamenwerking? Hoe talloze organisaties zich elke dag inzetten om de wereld een beetje eerlijker, mooier en beter te maken.

Beste sector, u laat een kans onbenut. Het moment waarop je door bezuinigingen wordt gedwongen te veranderen, is er één om met beide handen aan te grijpen. Zet de deur open, ga naar buiten. Zoek de zwermen op en boei ze met uw verhaal. Haal kennis en ervaring uit de meest onwaarschijnlijke hoeken, en laat u verrassen door wat er gebeurt. Zonder dat het veel hoeft te kosten.