Dinsdagavond 21 december was op het NOS Journaal een reportage te zien over de hulpverlening in Pakistan. Ondanks de miljarden euro’s die de internationale gemeenschap heeft overgemaakt aan Pakistan, blijken nog steeds duizenden mensen zonder hulp zitten. Farah Karimi, directeur van Oxfam Novib, geeft haar reactie.

In de reportage van correspondent Wilma van der Maten, was te zien hoe vissers uit het dorpje Sujawal, in de provincie Sindh, zelf begonnen om hun vissersnetten te herstellen en boten te timmeren. Een man verklaarde nog steeds geen enkele hulpverlener gezien te hebben. Opmerkelijk, want even daarvoor kwam in de reportage een lokale hulpverlener van een door Oxfam Novib ondersteunde hulporganisatie aan het woord kwam die aangaf dat zij met hulp van Oxfam Novib voedsel hadden gedistribueerd en tienduizenden vluchtelingen hadden geëvacueerd. De kijker blijft vertwijfeld achter: Hoe is dit mogelijk? en wat is er gebeurd met al dat geld?

Farah Karimi van Oxfam Novib geeft haar reactie. ‘Dit bericht brengt de volledige context van Pakistan niet in beeld. Het is echt knip en plakwerk.’ Ze vraagt zich af of de medewerker van Oxfam Novib die in de reportage aangaf hulp te hebben gegeven, wel voor hetzelfde dorp spreekt als de man die aangeeft helemaal geen hulp te hebben ontvangen. ‘De medewerker van Oxfam Novib had het volgens mij over de gehele context van de provincie Sindh. Vervolgens komt er opeens een man aan het woord die zegt geen hulp te hebben gekregen. Maar het verband tussen die twee is helemaal niet goed uitgezocht.’

Dat er nog steeds mensen zijn die geen hulp hebben ontvangen, is voor Karimi geen nieuws. ‘Het punt klopt dat er nog miljoenen Pakistani’s zijn die geen hulp hebben ontvangen. De internationale gemeenschap heeft geholpen, maar het is nog niet genoeg. De overstromingen in Pakistan hadden zo’n grote omvang: 20 miljoen mensen werden gedupeerd. Het is één van de dingen die Oxfam Novib voortdurend aan de orde heeft gesteld, dat de hulp nog lang niet genoeg is.’

Karimi: ‘Maar deze reportage geeft een verkeerde impressie: het lijkt alsof niemand wat doet. We doen heel veel, maar we kunnen echt niet al die mensen daar helpen. Daar hebben we gewoon niet genoeg capaciteit voor.’

Volgens het nieuwsbericht van het NOS Journaal, is Oxfam Novib slechts de eerste maanden na de ramp aanwezig geweest. Maar Oxfam Novib is nog steeds in Pakistan actief, zo vertelt Farah Karimi. Het beeld dat hulporganisaties snel een land invliegen en dan weer vertrekken, is dus niet volledig. ‘Na de noodhulp in de eerste maanden, is Oxfam Novib gebleven. We hebben onze eigen middelen ingezet om structurele programma’s te ontwikkelen.’

Een van de oorzaken dat de hulp nog niet bij alle mensen terecht is gekomen, is volgens het NOS Journaal corruptie. Lokale organisaties, aan wie de hulporganisaties geld geven, zouden hulppaketten op de markt verkopen in plaats van ze te geven aan de mensen die het zo hard nodig hebben. De Pakistaanse ombudsman geeft dan ook de tip aan de hulporganisaties om niet zomaar aan lokale organisaties te geven. Volgens Farah Karimi is dit echter ook niet wat Oxfam Novib doet. ‘We werken samen met lokale organisaties: uiteindelijk moeten de Pakistani’s het zelf doen. Maar met de organisaties waaraan wij hulp geven, hebben we al jarenlang structurele samenwerking opgebouwd. Natuurlijk ontken ik niet dat er corruptie is en natuurlijk kunnen we niet alle corruptie uitsluiten, maar wij doen er alles aan om te zorgen dat het geld wel goed terecht komt. Onze medewerkers zijn daar ook nog steeds om controles uit te voeren en te monitoren. Zij bezoeken regelmatig de projecten.’

En hoe zit het met de creditcards? In de reportage van Van der Maten wordt verteld dat de overheid creditcards hebben afgegeven, waarmee de Pakistani’s geld zouden kunnen pinnen. Op het platteland zijn echter nauwelijks banken en niemand heeft een bankrekening. Het systeem wordt misbruikt door ambtenaren die de kaart in hun zak steken en vervolgens tegen de slachtoffers van de ramp vertellen dat er geen geld opstaat. Heeft Oxfam Novib hier iets mee te maken? Nee, zo zegt Farah Karimi: Oxfam Novib werkt niet met de Pakistaanse regering.

Critici van ontwikkelingshulp stellen dat ontwikkelingsorganisaties, zoals Oxfam Novib, de evaluaties die zij uitvoeren openbaar moeten maken, zodat ze precies aan de mensen kunnen laten zien wat er met hun geld gebeurd. Karimi bevestigt dat Oxfam Novib haar rapportage openbaar wil maken, ‘Maar wel met een duidelijke aanleiding. Als reactie op dit nieuwsbericht gaan we niet meteen van elk individueel dorp een verslag openbaar maken.’