Sylvia Borren: ‘Zonder investeringen in onderwijs zegt Nederland tegen arme landen: houd je mensen maar dom en arm’

Het kabinet gaat flink snijden in de uitgaves op onderwijs. Sylvia Borren, co-voorzitter van de Global Call to Action against Poverty (GCAP), is niet blij met de aankomende bezuinigingen. Volgens haar is de Nederlandse boodschap aan ontwikkelingslanden nu: houdt je bevolking maar dom en arm.

Sylvia Borren is verbaasd over de voornemens om te gaan bezuinigen op onderwijs. ‘Nederland en juist de VVD hebben altijd geïnvesteerd in onderwijs en het belang daarvan onderstreept. Nu vallen we echter weer terug.  Zonder investeringen in onderwijs, houd je delen van de bevolking in ontwikkelingslanden dom en arm. Het komt erop neer dat landen wederom gebruikt worden om goedkope arbeid te kunnen kopen en onze (deels gesubsidieerde)producten te kunnen dumpen.’

Borren vindt dat we een voorbeeld moeten nemen aan Groot Brittannië: ze hebben een rechts kabinet, maar bezuinigen op alles behalve ontwikkelingssamenwerking. ‘Wat we nu in Nederland krijgen is geen Internationale Samenwerking maar Nederlands beleid: het dient ter voordeel van Nederland.

Volgens de co-voorzitter van het GCAP, hebben ontwikkelingslanden investeringen nodig van donorlanden om hun onderwijssysteem te ontwikkelen. Het geld dat wordt opgebracht door de productieve bevolking, is niet genoeg om de grote groepen aankomende jongeren te voorzien van onderwijs.

Ze maakt zich zorgen over de toekomst van deze groepen jongens en meisjes als er niet wordt geïnvesteerd in onderwijs. ‘Als jongeren geen kans krijgen, zullen meisjes veroordeeld zijn tot een leven als huishoudelijk slaafje. En belanden jongens in de criminaliteit.’

Investeren in onderwijs willen deze landen zelf maar al te graag, volgens Borren. ‘Als landen zelf kunnen bepalen wat ze willen, als we het zo belangrijk geworden begrip van ‘ownership’ daadwerkelijk uitvoeren in de praktijk, zouden ze zelf ook vragen om onderwijs en gezondheidszorg. Tenminste, als Nederland niet alleen zou luisteren naar sommige regeringen van die landen, maar naar de bevolking.  Zíj willen gezondheidszorg en onderwijs, zíj zeggen: geef onze kinderen een kans.’

Onderwijs ziet Borren als essentieel voor de groei van een land: de democratische groei en de economische groei die het WRR en de regering zo graag willen bewerkstelligen. Borren: ‘De Aziatische tijgers die niet de IMF richtlijnen hebben opgevolgd en serieus hebben geïnvesteerd in onderwijs en gezondheidszorg doen het relatief beter dan andere ontwikkelinglanden. De veronderstelling dat groei vanzelf wel zou komen als economische bedrijvigheid wordt gestimuleerd, is volgens Borren verkeerd. Het ‘trickle down’systeem is al zo vaak mislukt – de rijkdom van sommigen neemt toe, maar juist ook de ongelijkheid. ‘Neem liever als voorbeeld Brazilie. De regel van de Bolsa Familia heeft enorm goed geholpen. Voor ieder kind dat naar school gaat en naar de dokter krijgt een gezin een uitkering, als er geen werk voor hen is. Op die manier ontwikkel je consumptie vanaf de onderkant, en heeft Brazilie minder last gehad van de financiele crisis dan veel andere en ook westerse landen.’

Ben Knapen heeft echter zijn beleid al gepresenteerd. Wat zou er moeten worden gedaan om nog verandering teweeg te brengen? Borren: ‘We moeten blijven schrijven en kijken of dit kabinet zich iets gelegen laat aan civiele krachten. De vraag is : luistert dit kabinet naar de Nederlandse samenleving en civiele krachten?’ En kan het parliament hier nog een stokje voor steken. Een vraag voor die krachten binnen de VVD en CDA die het belang van onderwijs altijd gezien en gesteund hebben.