Peter van Lieshout (WRR) , Sjoera Dikkers(PvdA) en Klaas Dijkhoff (VVD) gaven gisteravond tijdens de talkshow IS live hun visie op de toekomst van het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid.

Natuurlijk ging het gisteravond over de uitgelekte Kamerbrief van staatssecretaris Ben Knapen aan NRC Handelsblad. ‘Hulp in het belang van het Nederlandse bedrijfsleven’ stond als kop boven het artikel. Aan Peter van Lieshout, auteur van het veelbesproken WRR-rapport waarop het nieuwe Nederlandse beleid gebaseerd gaat worden, het verzoek om hier zijn visie op te geven.  Is het niet twintig jaar terug in de tijd als we uitgaan van de aanbodgestuurde hulp via bedrijven? Van Lieshout: ‘Ja, zelfs meer dan twintig jaar terug.’  In de brief staat ook dat het aantal landen wordt teruggebracht. Dat lijkt meer aan te sluiten bij het WRR-advies. ‘Ja, maar dan moet in de landen goed gekeken wat er nodig is en waar Nederland goed in is.’

Meedenken

Volgens de brief van Knapen zijn dat vooral landbouw en water. ‘Dan nog is binnen deze sectoren kennisontwikkeling het allerbelangrijkst, dus de inzet van kennisinstituten op deze gebieden’, zegt  Van Lieshout. Hij geeft aan dat hij in dit stadium van beleidsformulering nog niet teveel wilde speculeren, maar benadrukt in plaats daarvan het belang van de sector om niet in defensieve of zie-je-wel-met-dit-rechtse-kabinet-valt-ook-niet-anders-te-verwachten reacties te schieten. Juist nu is het belangrijk het debat aan te gaan en mee te denken over hoe het beleid eruit moet gaan zien. De plannen van Knapen con suis bieden veel aanknopingspunten voor discussie, zo vindt hij. Zoals de plannen voor een coherentiebeleid. Van Lieshout uit zijn enthousiasme daarom ook over het debat wat nu op de viceversaonline plaatsvindt.

Later schuiven Sjoera Dikkers (PvdA) en Klaas Dijkhoff (VVD) aan. Dikkers heeft een verrassend voorstel ingediend voor een parlementair onderzoek naar ontwikkelingssamenwerking. Zij wil meer duidelijkheid over zaken als: hoe kun je het bedrijfsleven als actor inzetten en  hoe kan het maatschappelijk middenveld nog beter opereren? Bovendien denkt ze met dit onderzoek nog beter boven tafel te krijgen waar Nederland goed in is. Haar verwachting is dat hier niet alleen water en landbouw, zoals nu bijvoorbeeld in die brief staat, als specialismen uit zullen komen, maar ook bijvoorbeeld aid, en harmreduction.

Veeg uit de pan

Van Lieshout twijfelt of een parlementair onderzoek hiervoor het geëigende middel is. Hij ziet dit soort onderzoeken vaak gebruikt worden om een schuldige aan te wijzen en verwacht dat bijvoorbeeld Pronk en Koenders alsnog een veeg uit de pan zullen krijgen. Hij benadrukt opnieuw het belang van een gedegen en stevig maatschappelijk debat, volgens hem heeft dat de afgelopen jaren te weinig plaatsgevonden. Bovendien is er nu de urgentie voor een goed beleid, dat kan niet wachten op de uitkomsten van het onderzoek.

Dijkhoff vraagt zich af waarom de PvdA nu met dit onderzoek komt. Hij ziet voldoende aanknopingspunten bij het WRR rapport en vindt dat ontwikkeling grotendeels langs economische lijnen moet plaatsvinden, zodat we ‘onze toekomstige concurrenten creëren’, die zelf daardoor in staat zullen komen voor goede gezondheidszorg en onderwijs te zorgen.

Dikkers vertelt dat ze met Knapen sprak en dat hij geen voorstander is van begrotingssteun. Over dit onderwerp verwacht ze nog een aardige discussie. De PvdA  vindt begrotingssteun interessant, maar vindt dat de voorwaarden waaronder begrotingssteun plaatsvindt, aangescherpt moeten worden.

Nachtkaars

Daarna wordt er nog gesproken over Rwanda, zoals de betrokkenheid van het Rwandese leger in Congo in relatie tot de sectorsteun die aan Rwanda gegeven wordt. Dijkhoff heeft daar deze week kritische vragen bij gesteld, die Dikkers helemaal onderschrijft. ‘Hij was alleen eerder dan ik met het stellen van deze vragen.’

Vervolgens gaat het debat een beetje als een nachtkaars uit. Echter aansluitend op de woorden van Van Lieshout, op de site van Vice Versa en daarbuiten gaat hij onverminderd en met volle kracht door.