Trouw journalist Han Koch roept branche-organisatie Partos op om twee leden op het matje te roepen en wellicht zelfs te schorsen. Het gaat om Dorcas en Save the Children. Volgens Koch maken ze zich schuldig aan ‘foute hulp’. Alexander Kohnstamm, directeur van Partos, reageert.

In zijn column van afgelopen zaterdag in Trouw ergert de gezaghebbende journalist zich aan acties van beide hulporganisaties. Dorcas is van plan om voor de Kerst zeker 53.000 voedselpakketten naar Oost-Europa te sturen. Weer hebben meer Nederlanders bij hun supermarkt een pakket gekocht dat nu op transport gaat. Dorcas spreekt van een succes, maar volgens Han Koch is dat geenszins het geval. De meeste hulporganisaties hebben al jaren geleden het gesleep met potten jam, pakken suiker en tandenborstels afgezworen. De transporten zijn duur. De kosten voor de logistiek overstijgen vaak de intrinsieke waarde van de vervoerde goederen. Het is milieuonvriendelijk en de aankopen kunnen veel beter in de regio zelf worden gedaan. Dan krijg je, als je tenminste aan voedselhulp wilt doen, meer waar voor je geld. Voedselhulp schaadt de lokale economie stevig, zo betoogt Koch. Zelfs de Amerikanen die jarenlang de markten hebben verstoord met hun landbouwoverschotten zijn er nu van overtuigd dat dit gesleep met voedsel over de wereld uit den boze is.

Breinaalden

Een ander voorbeeld van ‘foute hulp’ die Koch in zijn column noemt is die van Save the Children. Deze organisatie is volgens de journalist buitengewoon begaan met baby’s in India. Het Nederlandse volk wordt nu massaal opgeroepen de breinaalden ter hand te nemen en 56 steken op een pen te zetten en vervolgens in de tricotsteek mutsjes te gaan breien. Even wordt volgens Koch voorbijgegaan aan het feit dat je in India voor een paar centen stapels mutsjes kunt krijgen. Het land heeft een enorme textielindustrie en voor een mutsje meer of minder draaien ze daar volgens Koch echt hun hand niet om. Bij de buren in Bangladesh zitten volgens hem overigens grote aantallen textielarbeiders klaar om tegen een nog lagere prijs dan hun Indiase collega’s textiel te leveren.

Waarom dan toch die acties van Dorcas en Save the Children, vraagt Koch zich af. Ze zijn goed voor het draagvlak, hoor je dan. Zo kunnen Nederlanders hun betrokkenheid tonen. Betrokkenheid is mooi, stelt Koch, maar waarom zou je die niet koppelen aan meer relevante acties?

Koch schrijft dat Dorcas en Save the Children beide lid zijn van brancheorganisatie Partos. Zes jaar geleden stelde die zich ten doel de kwaliteit van de hulp te verbeteren en de acties meer te coördineren. Organisaties dienden aan standaarden van professionaliteit te worden gebonden waardoor een serieus te nemen branche zou ontstaan. Het tot de orde roepen van de leden Dorcas en Save the Children zou volgens Koch niet misstaan. ‘Een schorsing van het lidmaatschap zou eigenlijk ook overwogen moeten worden’, aldus de journalist.

Wenkbrauwen fronsen

Partos directeur Alexander Kohnstamm laat in een reactie weten de kritiek op beide acties goed te kunnen begrijpen. ‘En ik denk dat er nog wel andere acties zijn gehouden in het recente verleden die wenkbrauwen doen fronsen bij mensen die proberen om met een moderne blik naar ontwikkelingssamenwerking te kijken’, voegt hij daar aan toe.

Volgens Kohnstamm staat Partos voor professionaliteit in de sector en ‘dat is voornamelijk een kwestie van het bewaken van minimumgrenzen en van effectieve processen.’ Hij vertelt dat zijn organisatie bezig is om het Partos Kwaliteitsstelsel uit 2008 te vervangen door een nieuw kwaliteitskeurmerk en dat ook de Partos gedragscode die dateert uit 2006 zal worden geactualiseerd.

Duidelijke visie

Binnen deze grenzen is het volgens Kohnstamm aan ieder lid om haar eigen weg te bewandelen. Terugkomend op deze grenzen, zegt de directeur van Partos: ´Om die duidelijk te kunnen stellen en dus verschil te maken tussen wat wij wel en niet vinden passen bij professionele ontwikkelingsorganisaties, is het essentieel dat we een duidelijke visie hebben op ontwikkelingssamenwerking en de rol van maatschappelijke organisaties daarin. Sinds onze oprichting in 2004 is de wereld veranderd en daarom zijn we juist nu bezig met het formuleren van een geheel nieuwe visie als Partos. Als het goed is, is die eind dit jaar afgerond en dan kom ik daar ook in Vice Versa graag uitgebreid op terug. Toch kan ik nu al zeggen dat deze twee acties in die nieuwe visie waarschijnlijk niet zullen passen bij wat wij zien als structurele internationale samenwerking met een toekomst.’

Maar dat wil volgens Kohnstamm niet één op één zeggen dat beide organisaties meteen geschorst zouden moeten worden: ‘Er zijn immers ook andere activiteiten die onze leden ontplooien, gericht op het betrekken van mensen en het versterken van draagvlak. Of op het lenigen van directe nood. Het is wel belangrijk dat we ook helder maken welke activiteit welk doel nastreeft. Dat laatste ontbreekt er nog wel eens aan.’