Hoe verandert ontwikkelingssamenwerking 2.0 de sector? Deze actuele vraag  stond centraal in de workshop ‘Samenwerking 2.0’, tijdens het Partos Plaza, een eendaagse netwerk- en leerbijeenkomst voor particuliere ontwikkelingssamenwerking.  Een modernisering van de ontwikkelingssector is in gang gezet waardoor de traditionele rol van de NGO’s zal verdwijnen, zo is de conclusie. De macht zal gaan naar de geïnformeerde burger.

Dankzij globaliseringprocessen zijn moderne technieken voor steeds meer mensen toegankelijk. Door mobiele telefonie, internet en de sociale media is er steeds meer ruimte voor de burger om te participeren in het debat. Het resulteert ook in een modernisering van de ontwikkelingssector, oftewel: ontwikkelingssamenwerking 2.0. Deze modernisering geldt niet alleen op het niveau van organisaties zelf, maar heeft nog op een andere manier invloed op de ontwikkelingssector. Namelijk van onderaf, op het niveau van de daadwerkelijke hulpverlening.

Ontwikkelingssamenwerking 2.0 van onderaf moet leiden tot meer democratisering, zegt Hapee de Groot, van Hivos. Daarom is het van groot belang om burgers deel te laten nemen aan het debat en om ze de tools te geven om hun boodschap naar buiten te dragen. De achterliggende gedachte is om druk op overheden uit te oefenen, met de inzet van een door het internet geïnformeerde burger. Als voorbeeld noemt hij de mobile cinema in Irak en Afrika en het monitoren van de verkiezingen in Kenia. Door burgers te informeren en voor hun mening uit te laten komen, zijn zij in staat hun eigen omgeving te beïnvloeden. Dit proces heet crowdsourcing. De Groot noemt ter illustratie de site www.ushahidi.com, dat zowel een product als een organisatie is. Met behulp van een kaart kunnen burgers aangegeven wat er op een bepaalde plek aan de hand is, zoals rellen, natuurrampen, maar ook besmettingen van de Mexicaanse griep.  Uiteraard is toegang tot internet hierbij van essentieel belang.

Nieuwe rol voor NGO’s

Tegenwoordig wordt het voor burgers ook steeds  makkelijker om informatie naar buiten te brengen via nieuwe media. Een goed voorbeeld hiervan is de Twitterrevolutie van Iran in 2009, die na de verkiezingen destijds losbarstte. Het regime blokkeerde toen nieuwssites en zette buitenlandse journalisten het land uit. Twitter bleek de enige resterende bron van informatie en had daarmee een mobiliserende kracht. Omdat meer mensen toegang krijgen tot sociale media, komen er ook meer bronnen. Als keerzijde noemt de Groot dat het daardoor moeilijk in te schatten is wat precies betrouwbare informatie is.

Organisaties als Hivos doen mee in deze samenwerking 2.0 van onderaf. De traditionele rol van de NGO’s verdwijnt hiermee echter. Het gaat niet meer in eerste instantie om het geven van geld aan het Zuiden, maar juist om het aangaan van andere vormen van samenwerking. Bijvoorbeeld met het bedrijfsleven of andere actoren. De hoofdrol is in ontwikkelingssamenwerking 2.0 weggelegd voor de geïnformeerde burger.