Het WK-voetbal in Zuid-Afrika is begonnen. Marc Broere, hoofdredacteur van Vice Versa, schrijft al vanaf medio jaren negentig van de vorige eeuw over Afrikaans voetbal. Met de WK op Afrikaanse bodem gaat ook voor hem een droom in vervulling. Maar zijn twijfels nemen toe.

Lees hier zijn open brief aan FIFA-president Sepp Blatter met daarin ook zijn verbazing over het feit dat een gerenommeerde ontwikkelingsorganisatie als Oxfam Novib zich door de belangrijkste voetbalbobo ter wereld heeft laten inpakken.

President Blatter,

Afgelopen week werd u door president Zuma onderscheiden met de hoogste prijs die er in Zuid-Afrika denkbaar is voor een buitenlander, de order of companions of Oliver Tambo. Ik ben benieuwd of u weet wie Oliver Tambo was en waar zijn idealen voor stonden.

Toch wil ik u mijn oprechte felicitaties geven want u zult hoe dan ook als de geschiedenis ingaan als de man die het eerste WK naar Afrika heeft gebracht. En ook voor mij ging daarmee een droom in vervulling, laat staan voor al die honderden miljoenen Afrikanen. U heeft zich de afgelopen jaren nadrukkelijk gepresenteerd als een vriend van Afrika.

Toch moet ik eerlijk bekennen dat ik soms twijfels heb over de oprechtheid van deze vriendschap. U had de steun van de Afrikaanse voetbalbonden nodig om gekozen te worden tot voorzitter van de FIFA en boze tongen beweren dat dit de enige reden was waarom u verplicht was om iets terug te doen. Dit zou zelfs een belofte zijn geweest: ik word met jullie steun voorzitter van de FIFA en jullie krijgen het WK.

Regenboognatie

Het begon allemaal zo mooi. Iedereen die je sprak in Zuid-Afrika had wel een droom met het WK. Nadat Mandela de regenboognatie had geïntroduceerd zou het WK de economische voorspoed moeten brengen. Maar wat ging er mis, meneer de president? Waarom moest Zuid-Afrika op last van de FIFA toch opeens al die nieuwe stadions bouwen?

In het oorspronkelijke, kwijtgeraakte bidbook stond toch echt dat Zuid-Afrika een WK kon organiseren, terwijl daar amper nieuwe stadions voor gebouwd hoefden te worden. Men ging uit van een bedrag van 200 miljoen euro, terwijl er nu in totaal voor 1,3 miljard euro aan stadions is uitgegeven. Van het verschil hadden 175.000 huizen gebouwd kunnen worden.

Blikkiesdorp

En hoe heeft het kunnen gebeuren dat er hele woonwijken ontruimd zijn om de omgeving van stadions te ‘verfraaien.’ U zou zich eens moeten verdiepen in de Joe Slovo township, waarvan 20.000 inwoners ‘verschoven’ zijn naar een plaats die nu Blikkiesdorp wordt genoemd.

Volgens onderzoek van Development Action Group, een organisatie die voor betere huisvesting van arme Zuid-Afrikanen strijdt, is 95 procent van de inwoners er op achteruit gegaan sinds hun gedwongen verhuizing. En het is daar knap deprimerend kan ik u vertellen. De mensen verlangen terug naar hun oude vertrouwde krottenwijk.

Handelswaar

En wat te denken van al die vrouwen die rondom de stadions wonen en ervan droomden hun handelswaar te slijten aan de supporters. Ze moesten allemaal wijken voor de McDonalds en uw andere vrienden. En ook buiten de zone van een kilometer van het stadion vandaan mogen ze niet eens de woorden ‘WK  of ‘2010’ op sjaaltjes en petjes naaien. En waarom heeft u de officiële mascotte voor het WK en de merchandising eigenlijk in China laten maken en niet in Zuid-Afrika zelf?

Om u even in herinnering te brengen: afgelopen jaar hebben 65 textielfabrieken in Zuid-Afrika hun poorten moeten sluiten, juist vanwege die concurrentie uit China. U had werkgelegenheid kunnen verschaffen door de opdracht aan Zuid-Afrikaanse textielfabrieken te gunnen.

1Goal

En ondertussen blijft u zich profileren als vriend van Afrika. En niet alleen de Zuid-Afrikaanse regering trapt erin, ook gerenommeerde ontwikkelingsorganisaties zijn gevallen voor uw charme en betrokkenheid. U bent co-voorzitter geworden van 1Goal, een speciale campagne rondom het WK van de Global Campaing for Education (GCE) rondom het Millenniumdoel dat in 2015 alle kinderen toegang moeten hebben tot onderwijs. In Nederland zijn onder andere OxfamNovib en Icco/Kerkinactie penvoerders van deze campagne.

U moet toch echt over charisma beschikken (of grote macht) om zelfs organisaties als OxfamNovib zo ver te krijgen dat ze hun ogen sluiten voor het onrecht dat veel Zuid-Afrikanen wordt aangedaan om maar met u samen te mogen werken. Wie moet u samenwerkt lijkt wel betoverd te worden. U bent de grootste witchdoctor van allemaal, de kampioen van de juju en de muti.

Nekharen

President Blatter, ik hoop oprecht dat het een fantastisch WK gaat worden en ben nogmaals heel blij dat Afrika eindelijk het WK heeft. Maar ik geloof er helemaal niets van dat u een vriend van Afrika bent en mijn nekharen gaan echt recht overeind staan als ik zie dat u een hoge onderscheiding krijgt of dat ontwikkelingsorganisaties u juichend als nieuwe partner in de strijd tegen armoede binnenhalen.

Desondanks wens ik ook u een goed WK toe en hoop ik dat de Afrikaanse gastvrijheid ook u zal gaan betoveren.