Over Eveline Herfkens, werkzaam bij de VN en sinds 2002 verantwoordelijk voor de Millenniumdoelencampagne, is veel gesproken. Eén ding kan haar echter niet worden verweten: een gebrek aan passie. Vice Versa sprak met haar in Straatsburg. ‘Het lijkt wel alsof ontwikkelingssamenwerking door veel landen wordt gedelegeerd aan de onderknuppels.’

De resolutie over het behalen van de Millenniumdoelstellingen is deze week met een ruime meerderheid aangenomen in het Europees Parlement. In het kader van de campagne voor de Millenniumdoelen en om de boodschap van het Europees Parlement extra kracht bij te zetten, overhandigde Eveline Herfkens een e-card-competitie aan Jerzy Buzek, president van het Europees Parlement, waarin meer dan 500.000 burgers de Europese leiders oproepen om zich te houden aan de belofte om de Millenniumdoelen te halen. Bovendien roept Herfkens de Europese leiders op om op de VN-bijeenkomst in september ambitieuze plannen te presenteren, zodat de Millenniumdoelen in 2015 ook echt worden bereikt. ‘Economische ontwikkeling van vooral onze Afrikaanse buren is fundamenteel voor onze eigen voorspoed en veiligheid op de lange termijn. Bovendien hebben we het slechts over 0.7 procent! 99,3 procent van ons nationale inkomen is nog steeds voor onze eigen behoefte.’ Ter demonstratie van dat kleine percentage spat ze een druppel water uit haar volle glas het publiek in. De toon is gezet.

In heel Europa staat de belofte van de lidstaten om de Millenniumdoelen te halen onder druk. Hoe kijkt u hier tegen aan?

‘Als je terug kijkt naar de laatste tien jaar, dan is er enorm veel in beweging gekomen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Voor het eerst was heel Europa op pad naar de 0.7% van het BNP voor ontwikkelingshulp. Er waren serieuze debatten over de effectiviteit van hulp, en niet alleen in Nederland en Zweden over de noodzaak van een coherent (handels)beleid om ontwikkelingslanden te helpen. Er was consensus over hoe dat moest worden aangepakt, kijk naar de Parijs- en Accra-overeenkomsten. Dus er zijn enorme doorbraken geweest.’

‘Wat ik nu zie is dat het eigenlijk uit mijn handen aan het vallen is. De timing van al die verkiezingen is heel triest. Je hebt maar een paar lidstaten nodig met passie om deze kar te trekken en ik constateer dat er nu een absolute stilte is. Nederland heeft geen minister voor ontwikkelingssamenwerking op dit moment, geen functionerende regering. België was altijd tamelijk goed, maar zit nu ook met een waarnemingsregering. In de Britten heb ik vertrouwen dat het goed komt, in het regeerakkoord staat dat ze de 0.7 procent willen halen en ze letten goed op de effectiviteit. Maar die regering is net nieuw. Het is een beetje lastig om in Europa met een hoop servies te gaan rondgooien over dit onderwerp. Ik ben bang dat om die reden de VN-bijeenkomst niet erg veel kan opleveren, omdat je echt ziet dat de leidende rol van Europa wegvalt. De lidstaten (in de Raad van Ministers) zijn de positie van de Europese Commissie over het behalen van de Millenniumdoelen aan het uithollen. Dat is heel triest.’

Blijft deze resolutie bij mooie woorden?

‘Dat moeten we nog zien. Toch vind ik deze resolutie voortreffelijk. Er is tenminste één politiek lichaam dat letterlijk roept: ‘Hé, sorry, dit was dus niet de afspraak!’ Ik weet niet wat de invloed van het Europees Parlement is na het Verdrag van Lissabon. Ik weet ook niet in welke mate de president van het Europees parlement zijn positie gebruikt om dit bij de regeringsleiders aan de orde te stellen. En dan is er nog een ander punt. De Millenniumdoelen zijn afgesproken op het niveau van regeringsleiders in het jaar 2000. Het lijkt wel alsof ontwikkelingssamenwerking door veel landen wordt gedelegeerd aan de onderknuppels. Dat helpt natuurlijk ook niet erg.’

Er is nu nog vijf jaar te gaan. Wat is het belangrijkste dat u nog kunt doen om er voor te zorgen dat de Millenniumdoelen worden gehaald?

‘Een hoop lawaai blijven maken en hopen dat ze in 2012 de coalitie weer bij elkaar kunnen puzzelen (de resolutie roept op tot het behalen van een Europees gemiddelde van 0.63% van het BNP voor ontwikkelingshulp in 2012, dan zal er weer een bijeenkomst komen om de stand van zaken te bespreken). De kans op leiderschap is dan misschien groter. Op het ontwikkelingsterrein mis ik nu leiderschap. Ik werkte destijds samen met een aantal collega’s, nu is het gewoon een totale kaalslag.’

De Europese Commissie neemt deze week een definitief standpunt in voor de VN-bijeenkomst die van 20 tot 22 september aanstaande in New York zal worden gehouden over de Millenniumdoelen. Wat is er al bereikt en wat moet er nog gebeuren? Voor meer informatie over deze top, klik hier.