Al voor het achtste jaar op rij neemt wereldwijd de persvrijheid af. Uit het jaarrapport Freedom of the Press 2010 blijkt dat slechts één op de zes mensen leeft in een land met een onafhankelijke pers. Op 3 mei organiseerde Press Now ‘de Avond van de Persvrijheid’. Vier internationale journalisten vertellen op welke manier zij worden belemmerd in hun werk.

Ook internetjournalisten niet meer veilig
Kritische journalistiek, hoor en wederhoor en gedegen onderzoek. Door onafhankelijke media weet de bevolking wat er speelt in hun land. In een gezonde democratie fungeert de journalistiek als waakhond. In veel landen worden journalisten belemmerd in hun werk en is berichtgeving soms geheel onmogelijk. ‘Ook internetjournalisten zijn niet meer veilig. Wanneer zij kritische noten plaatsen bij het functioneren van hun regering zijn ook zij hun leven niet meer zeker’, vertelt Leon Willems, directeur van Press Now.

Petitie niet ouderwets
Willems besluit zijn openingsspeech met een oproep om te tekenen voor de vrijlating van Eynulla Fatullayev, een gevangen journalist uit Azerbeidzjan. ‘Denk niet dat het tekenen van een petitie ouderwets is. Vorig jaar zijn er op deze manier nog drie journalisten vrijgelaten’, licht Willems toe. ‘Regeringen willen geen negatieve media-aandacht dus dan laten ze liever een journalist vrij’.

Staatsvijand
Wilf Mbanga is hoofdredacteur en uitgever van The Zimbabwean. Deze onafhankelijke krant wordt gemaakt in Engeland en Zuid Afrika en vervolgens verspreid in Zimbabwe. In Zimbabwe gaf Mbanga de Daily News uit. Toen hij verklaard werd als ‘staatsvijand’ is hij gevlucht naar Engeland.

Dagblad onder vuur
Vildana Selimbegovic is hoofdredacteur van het Bosnische dagblad Oslobodjenje, uitgegeven in Sarajevo. De krant beoogt neutraal en kritisch te zijn en zich niet te verbinden aan een bepaalde etnische groep, partij of religie. Het dagblad ligt zwaar onder vuur: ‘We worden regelmatig bedreigd door burgers, religieuze leiders en politici omdat de krant de Islamitische Gemeenschap in Bosnië bekritiseerd’.

Campagne tegen het regime
Abera wordt door de gespreksleider Frenk van der Linden aangekondigd als de Mart Smeets van Eritrea. Deze bekende sportjournalist had een aantal jaren een live talkshow op Eri-TV waarin kijkers hun mening gaven over de sportgebeurtenissen in het land. ‘Het programma was populair. Mensen konden ook anoniem bellen zodat ze ongeremd hun kritiek konden uiten’, vertelt Abera. Aangezien in Eritrea veel sportbonden bestuurd worden door militaire veteranen werd Abera ervan beschuldigd campagne te voeren tegen het regime. In 2005 werd de show stopgezet en Abera vluchtte het land uit.

Getapte telefoongesprekken
Sezin Oney is journaliste bij de liberale Turkse krant Taraf. De Taraf was de eerste Turkse krant die de Armeense genocide erkende en stelt zich voornamelijk erg kritisch op tegenover het Turkse leger. ‘Ik weet dat mijn telefoon wordt getapt en het spreken op bijeenkomsten in het buitenland is ook niet zonder gevaar’, zegt Oney. ‘Ik hoop niet dat er een spion in het publiek zit’, voegt ze er, met een knipoog, aan toe.

Pers onder druk of druk onder pers?
Een bomvolle zaal, een interessante binnenkomst waarbij zwarte en witte ballonnen met de tekst ‘Pers onder druk’ of ‘Druk onder pers’ werden uitgedeeld, een gemêleerd publiek en intrigerende gasten. De verwachtingen voor deze avond waren hoog. Helaas kwam het gesprek tussen de genodigden niet goed op gang en stuurde Van der Linden teveel op specifieke onderwerpen en sappige uitspraken: ‘Je vergeet te vertellen dat…’ en ‘Bedoelde je daarmee ook niet dat…’ Op de website van Press Now werd het debat veelbelovend aangekondigd als een ‘bijzondere ontmoeting tussen jong en ervaren en tussen Nederland en de rest van de wereld’, maar dit werd niet geheel waargemaakt. Ook het mysterie rondom de ballonnen met de discussieontlokkende teksten bleef onopgelost, hier werd geen woord meer over gerept.