Frits Bolkestein heeft eens gezegd: ‘De taal van de politiek is wollig, ambtelijk, clichématig en langdradig.’ In de tweede ronde van het debat over de voorlopige uitslag van MFS-II spraken Kees Vendrik (GroenLinks), Harm-Evert Waalkens (PvdA) en Ewout Irrgang (SP) echter klare taal. Het debat eindigde zelfs met een ouderwetse oproep aan Nederlandse maatschappelijke organisaties: voer de druk op het CDA op.

‘Met verbazing’ heeft Irrgang kennis genomen van de voorlopige resultaten van MFS-II. ‘Deze uitslag wijst ons erop dat het systeem is gebureaucratiseerd. De politiek is buitenspel gezet. Dan krijg je dit soort a-politieke resultaten.’ Ook Vendrik was verbaasd toen hij las dat organisaties als het Aids Fonds, IUCN (International Union for the Conservation of Nature) en de fair trade alliantie geen kans hebben gekregen. Nog voor het mei-reces willen GroenLinks en de SP opheldering van minister Verhagen, om te horen wat er precies is gebeurd. ‘Wat van enorm belang is, is dat de essentiële thema’s niet door het ijs zakken’, vindt ook Waalkens. ‘Daar kunnen we politiek misschien iets aan repareren.’

Alles is politiek

Verder vindt Irrgang het ‘fundamenteel verkeerd’ dat er nu voor vijf jaar vastligt hoeveel geld de organisaties krijgen. ‘Het is aan de politiek om te besluiten of we meer willen doen aan aids of geld geven aan bepaalde medefinancieringsorganisaties. Maar de trein is in gang gezet, en daar kunnen we moeilijk vanaf springen.’ Ook Waalkens vindt dat het de taak van de politiek is om de ‘piketten te slaan van het beleid.’ Dat dit vervolgens voor een aantal jaar wordt vastgelegd, vindt hij niet meer dan logisch. ‘Maar doe dat wel op de actuele thema’s.’

Ontwikkelingssamenwerking straks geschiedenis?

Het debat krijgt een andere wending als Vendrik zijn zorgen deelt met het publiek. ‘Als rechts straks de meerderheid krijgt, dan is dit history, beste mensen.’ Nu ook het partijprogramma van de VVD bekend is gemaakt, kijkt Vendrik met spanning naar het CDA. ‘Ik moet heel eerlijk zeggen dat het CDA een onduidelijke partij is in deze. Aan de ene kant staat Kathleen Ferrier, die een hartstocht heeft voor ontwikkelingssamenwerking, maar wel de poort heeft geopend om van 0,8 naar 0,7 procent te gaan. Het CDA heeft echter gigantische problemen om haar eigen budgettaire beloften aan de kiezer waar te maken. Eén en één is twee’, aldus Vendrik.

Voor Waalkens is het niet moeilijk om uit te leggen waarom ontwikkelingssamenwerking behouden moet blijven. Het gaat niet alleen om rechtvaardigheid en internationale solidariteit, maar ook om welbegrepen eigenbelang.  ‘Als we niet als de donderslag een redelijk perspectief bieden aan mensen in landen als Somalië, waar piraterij een groot probleem is, dan is het schuilen achter de dijken heel plezierig, maar hebben we echt een stortvloed te verwachten.’

Misstanden aan de orde stellen

Ook Irrgang deelt de gemengde gevoelens van Vendrik. ‘Ik begrijp dat het heel ingrijpend is als organisaties worden afgewezen voor MFS-II, maar hebben we hier niet een discussie op een zinkende titanic?’ Om ervoor te zorgen dat rechts niet de overhand krijgt, vindt Irrgang dat juist de linkse partijen de misstanden in de ontwikkelingssamenwerking aan de orde moeten stellen. ‘Ik verdedig ontwikkelingssamenwerking met verve, maar het is soms ook moeilijk in een periode waarin de kranten soms volstaan met berichten over verkeerde besteding van ontwikkelingshulp.’

Breekpunt

Vendrik sluit het debat met een oproep aan Nederlandse organisaties. ‘Misschien dat we straks nog redelijk landen met de toekenning van subsidies voor MFS-II, maar als er een nieuw kabinet overheen gaat van de verkeerde signatuur, dan staat alles weer ter discussie. Dat risico zit er echt in.’ Vendrik roept organisaties op om de druk op het CDA op te voeren tijdens de campagne. Het CDA moet ‘klare wijn schenken over ontwikkelingssamenwerking.’ Het budget voor ontwikkelingssamenwerking zou zelfs een breekpunt moeten zijn tijdens de kabinetsformatie. ‘We gaan niet internationale solidariteit opofferen om de problemen van de kredietcrisis op te lossen. Dat staat ter discussie, niet MFS-II.’