Taco van der Mark is hoofdredacteur van Terre-magazine, het tijdschrift van Terre des Hommes. Voor Vice Versa doet hij de komende twee weken verslag van zijn reis naar Haïti waar hij kijkt hoe de hulpverlening na de aardbeving is verlopen. Vandaag deel 3.

Deze week ben ik verwend door de prachtige zang van een meisjeskoor. Vanuit mijn kamer in het Terre des Hommes-kantoor aan de rand van Port-au-Prince heb ik bijna twee volle avonden kunnen meegenieten van uit volle borst gezongen spirituals. Afgelopen nacht kwam er een onverwacht toetje bij. Het was overduidelijk een ander, waarschijnlijk iets ouder koor. Maar het grootste verschil lag hem in het waanzinnig swingende karakter.

Rond twee uur in de ochtend word ik gewekt door een oorverdovend getrommel. Ik geef toe, in het begin ben ik not amused. Half wakend, half slapend zie ik mezelf in mijn blote kont al swingend naar voren dansen om daarna toch ook heel Nederlands te vragen of het niet wat zachter kan want anders…. zal ik de politie wel even bellen. Yeah, right.

Maar als ik eenmaal echt wakker ben, kan ik geen genoegen krijgen van de muzikale paringsdans die wordt uitgevoerd door de bongospeler en het meisjeskoor. Eerst langzaam, maar daarna steeds sneller reageren trommel en zang op elkaar. Het intrigerende getrommel en de zang vormen een prachtige eenheid die culmineert in een extatisch gezongen Halleluja. De stilte die erop volgt, is van een ongekende intensiteit.

Tap-tap’s

Wat is religie in Haïti toch een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks leven. Wie je ook vraagt, iedereen antwoordt dat hij Chrétien is, of het nu katholiek, protestants of evangelisch is. Als je door de stad rijdt, staat op talloze huizen, op ingestorte muren in kapitale letters Jésus geschilderd. De kleurrijke beschilderde tap–taps, de goedkope minibusjes waar je als je snel bent achterop de treeplank kunt springen om mee te rijden, zijn Jésus ook dankbaar.

Een mooi verhaal vertelt me Frantz Liautaud, een sympathieke 68-jarige Haïtiaan die zijn huis aan Terre des Hommes verhuurt en zelf met zijn vrouw in een tent woont vanwege de veiligheid. Als de aarde op 12 januari, ’s middags om tien voor vijf, zowel horizontaal als verticaal begint te schuiven en binnen een minuut (‘misschien was het maar 30, veertig seconden’) onvoorstelbare schade aanricht, is hij in zijn huis. Waarom weet hij niet – waarschijnlijk toch een goede aannemer gehad – maar zijn huis raakt slechts licht beschadigd. Van de meeste huizen in zijn omgeving blijft weinig over. Enkele tientallen ontheemde mensen komen die avond naar zijn tuin. Hij verpleegt en verzorgt zoveel hij kan, maar hij kan niet voorkomen dat twee kinderen en een ouder iemand aan inwendige verwondingen sterven.

Die avond is ondanks alle ellende en lijden ook prachtig, zegt Frantz. Het is volle maan, de sterren aan de hemel staan zelden zo helder, en bij iedere naschok roepen mensen om de hulp van Jésus. Het vertrouwen in iets, noem het God, is enorm, zegt Frantz.

Op zaterdagavond besluit ik naar een katholieke kerkdienst te gaan om iets te proeven van die Haïtiaanse spiritualiteit. Omdat de eigen kerk door de aardbeving is ingestort, zitten de mensen rondom een klein zwembad. Naast de hostie en de wierook is er nu ook weer het intrigerende getrommel. Mensen horen dat de dood en de aardbeving niet het einde zijn, maar dat er altijd hoop is, we zingen hand in hand en wensen elkaar met twee zoenen een goed Pasen toe.

De vriendelijkheid, de warmte, de harmonie: het raakt me in mijn hart. De saamhorigheid en de innerlijke kracht van deze mensen – die zich uit in een kalme en vaak ook stralende oogopslag – is precies wat nodig is om op de been te blijven en hoop te houden op een betere toekomst.