Levenslessen van ontwikkelingswerkers

Wat is de invloed van ontwikkelingssamenwerking op het persoonlijke leven van mensen die er werkzaam in zijn? Het is een vraag die Janneke Juffermans (36) intrigeert. Vandaar dat ze werkt aan het boek Grenzeloos Gedreven.

In haar boek schetst Janneke Juffermans drijfveren, dilemma’s, inspiratiebronnen en levenslessen van ontwikkelingswerkers, die ze distilleerde uit diepte-interviews met bekende (bijvoorbeeld Jan Pronk en Louk de la Rive Box) en minder bekende Nederlanders uit de sector. ‘Het boek komt voort uit persoonlijke interesse’, vertelt ze. ‘Ik ben erg geïnteresseerd in levenslessen van mensen. Ontwikkelingswerk heeft heel specifieke kanten omdat het in andere culturen, soms in extreme situaties, en ver van huis plaatsvindt.’

Kan ze op basis van haar interviews een profielschets maken van de gemiddelde ontwikkelingswerker? ‘Ik vond het opvallend dat bijna niemand een gewone jeugd heeft gehad. Ze zijn vaak verhuisd in hun jeugd en moesten zich aanpassen op nieuwe scholen of in een nieuwe woonomgeving. Of ze waren buitenbeentjes in de klas en voelden zich kwetsbaar tegenover de rest. Ook zijn het mensen die door cruciale ervaringen in het leven een heel sterk rechtvaardigheidsgevoel hebben gekregen; omdat ze zelf onrechtvaardig behandeld zijn of dat bij anderen zagen. Daarbij vond ik het opvallend dat mensen totaal verschillende drijfveren hebben om dit werk te doen. Die kunnen variëren van een enorme nieuwsgierigheid en behoefte om te leren tot een persoonlijke relatie met mensen in een bepaald continent. Het is zeker niet zo dat de wereld willen verbeteren bij iedereen voorop staat.’

Juffermans, die pedagoge is en zelf bij ICCO heeft gewerkt, denkt met haar boek een hiaat binnen het debat over ontwikkelingssamenwerking op te vullen. ‘Een van de geïnterviewden vertelde mij dat er binnen de ontwikkelingssamenwerking heel weinig wordt gepraat over wat voor invloed het werk heeft op je persoonlijk leven en je visie op het leven. Het heeft me soms verbaasd dat ontwikkelingswerkers weinig met elkaar praten over de persoonlijke kanten van hun vak. En op kritiek van buiten wordt nogal eens defensief gereageerd. Waarom zou je je kwetsbare kanten niet laten zien? Verder mag je al helemáál niet laten zien dat je ook plezier in je werk hebt. Ik vind dat je wel degelijk over die kwetsbare én mooie kanten van het vak mag praten. Daar gaat dit boek dan óók over.’

Volgens Juffermans kan haar boek belangrijk zijn voor jongeren. ‘Steeds meer jongeren willen de ontwikkelingssamenwerking in. Zij moeten meer weten over wat het betekent om dit werk te doen.’ Ook voor buitenstaanders kan het boek bijdragen aan een gedegen mening over ontwikkelingssamenwerking. ‘Door de persoonlijke verhalen kunnen mensen zich veel beter voorstellen wat het werk inhoudt en zich verplaatsen in de dilemma’s waar ontwikkelingswerkers mee te maken krijgen.’

Meer informatie over het boek en het bestellen ervan staat op de website www.grenzeloosgedreven.nl.

Auteur
Marc Broere

Datum:
30 maart 2010